Τελικά, μήπως φταίνε τα μίντια; Το ερώτημα που ανά καιρούς πυροδοτεί την κριτική συζήτηση γύρω από τη λειτουργία των ΜΜΕ σε τοπικό και διεθνές επίπεδο επανέρχεται σήμερα στην Ελλάδα και παραμένει συμβολικό.
Μαζί με υποθέσεις μιντιακής αιτιότητας, στον πολιτικό, ακαδημαϊκό και καθημερινό λόγο προβάλλουν όλο και περισσότερο αναλυτικές κατηγορίες που περιγράφουν παρεμβατικές και διαστρεβλωτικές πρακτικές των ΜΜΕ στη διάδοση της πληροφορίας, όπως η προπαγάνδα και η λογοκρισία. Παράλληλα, πρακτικές διάδοσης ψεύτικων ή συναισθηματικά προσδιορισμένων πληροφοριών επανεπινοούνται ως ψευδείς ειδήσεις, ενώ πρακτικές επιλεκτικότητας και πλαισίωσης αποκαλύπτονται ως κυριαρχία συγκεκριμένων απόψεων αλλά και ως ηγεμονικές αναπαραστάσεις της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής συγκυρίας. Η δημοκρατία υποχωρεί και η πολιτική δίνει τη θέση της στην επικοινωνία.
Είναι η στιγμή που σημαντική μερίδα των λεγόμενων «συστημικών» ΜΜΕ στην Ελλάδα συντάσσεται με την αποδοχή των πολιτικών λιτότητας και αντιτάσσεται στην ανάδειξη αριστερών πολιτικών λόγων που έρχονται να την αμφισβητήσουν. Ο κριτικός τους λόγος διογκώνεται ή συρρικνώνεται ανάλογα με το αποτέλεσμα των εκλογών.
Οι μιντιακές αφηγήσεις αναπαράγουν και ανασυγκροτούν με τοπικούς, πολιτισμικούς όρους ένα νεοφιλελεύθερο σχέδιο που αποβλέπει στην πρωτοκαθεδρία της αγοράς και της οικονομίας. Η πολιτισμική παραγωγή της χώρας τυποποιείται, ενώ μια άλλη στρατεύεται, αντιδρά και αναζητά νέους τρόπους έκφρασης και λόγου. Τα social media αλλάζουν το μιντιακό οικοσύστημα και δίνουν βήμα στους πολίτες. Οι πηγές της γνώσης και τα αποτυπώματα που αφήνουν στην κοινωνία πολλαπλασιάζονται. Όλο και περισσότερα έντυπα και ιστοσελίδες ειδησεογραφίας και σχολιασμού αμφισβητούν και αρθρώνουν έναν εναλλακτικό λόγο. Στην κριτική ανάγνωση του πολιτικού ανταγωνισμού και των κοινωνικών σχέσεων δημιουργούνται οι όροι της δημοκρατίας, της ισότητας και της ελευθερίας.
Η ομάδα Media Jokers ξαναδιαβάζει τις μιντιακές ιστορίες, τις ξαναγράφει και τις δημοσιεύει σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, δημιουργώντας έναν πόλο κριτικής παρέμβασης. Το υλικό της εκτείνεται από τη δημοσιογραφία και τον σχολιασμό σε ό,τι επικοινωνεί και επικοινωνείται. Θεωρητικά και μεθοδολογικά αντλεί από κριτικές προσεγγίσεις στη γλώσσα και τον λόγο. Πολιτικά στέκεται κριτικά. Συζητάει συμμετοχικά και διαλογικά.
Το παρόν τεύχος αντλεί από την περίοδο Ιούλιος 2019 – Ιανουάριος 2020. Τις βδομάδες που ακολούθησαν, μέχρι σήμερα και για άγνωστο χρόνο το προσφυγικό ζήτημα και οι πολιτικές για τον έλεγχο και την αντιμετώπιση του ιού Covid-19 σε διεθνές επίπεδο επανακαθόρισαν ριζικά την ημερήσια ατζέντα. Οι μιντιακές αναπαραστάσεις αυτών των δύο θεμάτων και η επικοινωνιακή διαχείρισή τους θα απασχολήσουν το επόμενο ή και τα επόμενα τεύχη της ομάδας.
