Τα τελευταία χρόνια η πρακτική της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων μέσω της αξιοποίησης σύγχρονων ψηφιακών πλατφορμών εξαπλώνεται με εντατικό ρυθμό, διαμορφώνοντας νέα δεδομένα.
Συμμετέχοντας στο διάλογο που έχει ξεκινήσει σε παγκόσμια κλίμακα, το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ επιχειρεί να χαρτογραφήσει ορισμένες από τις ποικίλες διαστάσεις του δυναμικού αυτού φαινομένου στη χώρα μας διοργανώνοντας εκδήλωση-συζήτηση με τίτλο «Φαινόμενο Airbnb: Ευκαιρία ή απειλή;».
Στην εκδήλωση συμμετείχαν ο Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Λόης Λαμπριανίδης, η Αρχιτέκτονας μηχανικός και μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Οικονομίας Διαμοιρασμού (ΣΟΔΙΑ) Ρομίνα Τσίτου, η Αρχιτέκτονας, Δρ. Χωροταξίας & Τουρισμού και μέλος ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Έφη Σαραντάκου, καθώς και η Δρ. του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου Δήμητρα Σιατίτσα.
«Η κατοικία καταβαραθρώθηκε στα χρόνια της κρίσης», υποστήριξε ο Λόης Λαμπριανίδης, επισημαίνοντας ότι κατά τη διάρκεια της πρόσφατης οικονομικής κρίξης «άλλαξε ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται κανείς το σπίτι του». Στο παρελθόν επικρατούσαν, όπως εξήγησε, «ταμπού που δεν επέτρεπαν στους συμπολίτες μας να νοικιάζουν το εξοχικό τους -και πολύ περισσότερο το σπίτι τους- σε τρίτους, πράγμα που δεν ίσχυε στο εξωτερικό».
Ο κ. Λαμπριανίδης υποστήριξε την ανάγκη να διατηρηθούν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων σε επίπεδο μη επαγγελματικού χαρακτήρα, που έχει την έννοια του διαμοιρασμού, να ελεγχθούν οι «μεγάλοι παίκτες» αλλά και να προωθηθούν μνημόνια συνεργασίας με πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Επισήμανε ακόμη τη σημασία αντιστροφής της τρέχουσας τάσης, ώστε μέρος των ακινήτων που σήμερα διατίθενται με βραχυχρόνια μίσθωση να «επιστρέψουν» σε καθεστώς μακροχρόνιας μίσθωσης, μέσω της παροχής κινήτρων που θα συμβάλουν στον περιορισμό της διαφοράς στο προσδοκώμενο κέρδος ανάμεσα στα δύο είδη μίσθωσης, ενώ χαρακτήρισε αναγκαία τη διαμόρφωση ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής για την παραγωγή κοινωνικής κατοικίας.
Η Ρομίνα Τσίτου, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Οικονομίας Διαμοιρασμού (ΣΟΔΙΑ), έκανε λόγο για μια «μεταμνημονιακή γενιά που σκαρφίστηκε κάτι εναλλακτικό προκειμένου να επιβιώσει» εν μέσω brain drain για αναζήτηση δουλειάς στο εξωτερικό.
«Το κράτος έχει πλέον θεσμοθετήσει αυτή τη δραστηριότητα, έτσι ώστε μόνον εγγεγραμμένοι χρήστες, που δηλώνουν τα εισοδήματά τους, να μπορούν να μετέχουν στην οικονομία διαμοιρασμού. Είναι μια πρωτοβολία που τη στηρίζουμε, γιατί έτσι λειτουργούν πλέον όλοι επί ίσοις όροις», υποστήριξε η κύρια Τσίτου, αναφερόμενη στην ενίσχυση, μέσω της ρύθμισης της εν λόγω πρακτικής, των δημόσιων εσόδων. «Το φαινόμενο Airbnb δεν αποτελεί “ξερή” επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά μια δραστηριότητα με ανθρώπινο πρόσωπο, που πρέπει να το προστατεύσουμε», κατέληξε στην παρέμβασή της η κυρία Τσίτου.
Η Έφη Σαραντάκου αναφέρθηκε στα δύο βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα: μικρή ιδιοκτησία και μεγάλο ποσοστό ιδιοκατοίκησης, για να συμπεράνει ότι η άνθηση του φαινομένου της βραχυχρόνιας μίσθωσης «δημιουργεί πάρα πολλές ευκαιρίες, αλλά μπορεί δυνάμει να προκαλέσει και πολλές απειλές. Θέμα-κλειδί είναι η ισορροπία, σε πάρα πολλά επίπεδα».
Σχετικά με τον κατασκευαστικό κλάδο η κυρία Σαραντάκου υπενθύμισε πως «είναι αλήθεια ότι ο τουρισμός δίνει άμεσα χρήματα», αναρωτήθηκε ωστόσο «αν θα πρέπει να ξαναστήσουμε ένα μοντέλο που θα είναι και πάλι στηριγμένο στη μικρή ιδιοκτησία». Αυτό, σημείωσε, «είναι ένα ανοιχτό ερώτημα».
«Πρόκειται για ένα ζήτημα για τη διαχείριση του οποίου οφείλουμε να λάβουμε υπόψη μας τις τοπικές συνθήκες και το πλαίσιο στις διαδικασίες τοπικής ανάπτυξης, ενώ παράλληλα απαιτούνται και μηχανισμοί ελέγχου. Δεν πρέπει να αντιγράφουμε, σε μια προσπάθεια να εφαρμόσουμε με τον ίδιο τρόπο μέτρα και πολιτικές που προέρχονται από άλλες χώρες και περιοχές», υπογράμμισε η Δήμητρα Σιατίτσα.
Σύμφωνα με τη Δρ. του ΕΜΠ, η πρακτική της βραχυχρόνιας μίσθωσης «μας έχει δώσει την ευκαιρία να συζητήσουμε πού θέλουμε να πάμε την κατοικία στο μέλλον». «Πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα προστασίας στις ευάλωτες ομάδες που πλήττονται από τις πιέσεις που δημιουργεί το φαινόμενο, να σκεφτούμε με έναν τρόπο αντίρροπο προς το Airbnb, που δεν θα έχει όμως ως άξονα τις απαγορεύσεις αλλά μια ολιστική στεγαστική πολιτική. Να σκεφτούμε προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης ενός μη κερδοσκοπικού επαγγελματοποιημένου τομέα για την ενοικιαζόμενη στέγη αλλά όχι για τουριστική αξιοποίηση», σημείωσε η κυρία Σιατίτσα.
Η εισαγωγική τοποθέτηση της συντονίστριας της εκδήλωσης, Αγγελικής Μητροπούλου
Φωτογραφίες από την εκδήλωση
