Ποια θα είναι η επόμενη μέρα μετά την κρίση του κορονοϊού και πόση σημασία έχουν όσα συμβαίνουν και όσα θα συμβούν αυτές τις μέρες για τη διαμόρφωση της μετα-κρισιακής συνθήκης; Τι οφείλουμε να διεκδικήσουμε και να πράξουμε σήμερα ώστε να μπορέσουμε να συνδιαμορφώσουμε το αύριο;

Ας μην ξεχνάμε ότι η πανδημία που βιώνουμε σήμερα, είναι μόνο μία από τις πολλές κρίσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα στη συγχρονία. Οφείλουμε να εστιάσουμε στη μεγάλη εικόνα. Το κυρίαρχο κοινωνικο-οικονομικό σύστημα αντιμετωπίζει τουλάχιστον τέσσερις μεγάλες κρίσεις (υγειονομική, οικονομικο-κοινωνική, οικολογική, προσφυγική/μεταναστευτική). Αυτή η διαπίστωση μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι παράλληλες αυτές κρίσεις πρέπει να αντιμετωπισθούν από κοινού, αλλιώς στην καλύτερη περίπτωση θα επιλύουμε προβλήματα στο ένα μέτωπο, ενώ παράλληλα θα δημιουργούνται νέα σε κάποιο άλλο.

Παρά ταύτα, στόχος του παρόντος κειμένου δεν είναι να διερευνήσει συγκεκριμένες απαντήσεις στις προκλήσεις της συγχρονίας, αλλά να υπογραμμίσει, υπό ένα πιο διαχρονικό πρίσμα, τη σημαντικότητα ύπαρξης, ενδυνάμωσης και ανάπτυξης φορέων που να μπορούν να επεξεργαστούν προοδευτικές εναλλακτικές προτάσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των εκάστοτε προκλήσεων.

Φορέων που να μπορούν να λειτουργήσουν ως εστίες οργανωμένης σκέψης και αξιοποίησης ειδικών γνώσεων, και ως αναγκαίοι διαμεσολαβητές, ανάμεσα στην ακαδημαϊκή και την ερευνητική κοινότητα, τα κινήματα, τις συλλογικότητες και το πεδίο της πολιτικής πρακτικής, με στόχο την παραγωγή, υποστήριξη και διάχυση προτάσεων όχι μόνο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων, αλλά και για τη διαμόρφωση μιας προοδευτικής μετα-κρισιακής συνθήκης.

Καθώς φαίνεται να μην έχει κατανοηθεί ακόμα ευρέως η σημασία του καθοριστικού ρόλου που διαδραματίζουν αντίστοιχοι φορείς στη δημόσια σφαίρα τόσο σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής σκηνής όσο και σε επίπεδο κοινωνίας, το παρόν κείμενο επιχειρεί να περιγράψει, σε πρώτο επίπεδο, τον ρόλο των δεξαμενών σκέψης στην ισχυροποίηση του συντηρητισμού και τη γέννηση του νεοφιλελευθερισμού στο πλαίσιο του προηγούμενου αιώνα και, σε δεύτερο επίπεδο, το αντίστοιχο κενό που υπήρξε στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο. Εν συνεχεία, υποστηρίζει γιατί πράγματι χρειαζόμαστε προοδευτικές, εναλλακτικές δεξαμενές σκέψης και ποια μορφή θα μπορούσαν αυτές να έχουν.

* Ανάλυση του

Νίκου Ερηνάκη, Δρ. Φιλοσοφίας, Επιστημονικού Διευθυντή Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ

[ Το κείμενο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο τελευταίο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού «Σύγχρονα Θέματα» (τ. 147-148, σ. 32) ]