O υποψήφιος Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης στο Université Paris-Dauphine, Δημήτρης Κοσμόπουλος, απαντά στο ΕΝΑ για το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των γαλλικών βουλευτικών εκλογών →
Ποιες ήταν οι στρατηγικές των κομμάτων στη διάρκεια των βουλευτικών εκλογών;
Η στρατηγική των κομμάτων σημαδεύτηκε από δύο κύριους στόχους: την κινητοποίηση αφενός ενός όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους της εκλογικής τους βάσης και την επίτευξη, αφετέρου, ενός αποτελέσματος σε συνάρτηση με τις επιδόσεις τους στις προεδρικές εκλογές. Η πρώτη παρατήρηση αφορά στο γεγονός ότι ο ρόλος των βουλευτικών εκλογών στο γαλλικό πολιτικό σύστημα έχει λάβει μια δευτερεύουσα θέση απέναντι στις προεδρικές εκλογές. Η σύξευξη της διάρκειας της θητείας του Προέδρου της Δημοκρατίας και της Εθνοσυνέλευσης, καθώς και το γεγονός ότι οι βουλευτικές εκλογές έπονται του αποτελέσματος των προεδρικών, έχει δώσει στις βουλευτικές εκλογές έναν χαρακτήρα -κατά βάση- επικύρωσης του αποτελέσματος των προεδρικών. Αυτό εξηγεί το γεγονός ότι η συνολική προεκλογική εκστρατεία κινήθηκε σε ιδιαίτερα υποτονικό κλίμα καθώς και το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό αποχής που καταγράφηκε στους δύο γύρους. Στο πλαίσιο αυτό, ο σχηματισμός του Μακρόν «La République en Marche», έθεσε ως βασικό στόχο και ως κύριο σύνθημά του την εξασφάλιση της πλειοψηφίας στην Εθνοσυνέλευση. Από την άλλη, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με προεξάρχον το κόμμα της Δεξιάς «Les Républicains», έθεσαν ως ιδεατό στόχο τη σύνθεση μιας Εθνοσυνέλευσης με διαφορετική πλειοψηφία από αυτήν των προεδρικών εκλογών, γεγονός που θα λειτουργούσε ως αντίβαρο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Μια τέτοια στρατηγική προσέκρουσε όμως στην παγιωμένη πλέον αντίληψη περί αποφυγής του φαινομένου της «cohabitation», της ύπαρξης δηλαδή ενός Πρωθυπουργού και ενός Προέδρου της Δημοκρατίας που προέρχονται από δύο διαφορετικά κόμματα και βασίζονται σε δύο διαφορετικές πλειοψηφίες.
Πόσο ενισχυμένος βγήκε ο Εμμανουέλ Μακρόν;
Ο Μακρόν μπορεί να θεωρηθεί ως ο αδιαμφισβήτητος νικητής αυτών των εκλογών. Το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών του παρέχει μια ευρεία πλειοψηφία στο σώμα της Εθνοσυνέλευσης, που μαζί την Σύγκλητο αποτελούν τα δύο σώματα της νομοθετικής εξουσίας. Το αποτέλεσμα αυτό, σε συνάρτηση με την εκλογή του στην Προεδρεία της Δημοκρατίας του παρέχει ταυτόχρονα ένα απόλυτο έλεγχο επί της εκτελεστικής εξουσίας. Ο Πρωθυπουργός, που παραμένει σύμφωνα με το Σύνταγμα αρχηγός της εκτελεστικής εξουσίας, καθώς και το υπουργικό συμβούλιο, ορίζονται και παύονται εκ των πραγμάτων σε μια τέτοια συγκυρία σύμφωνα με την διακριτική ευχέρεια του Προέδρου. Αν δίπλα σε αυτούς τους παράγοντες συνυπολογίσουμε την εκλογική συρρίκνωση των δύο παραδοσιακά ισχυρών κομμάτων, δηλαδή του Σοσιαλιστικού (PS) και της Δεξιάς (LR), μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η θητεία του Μακρόν και της οργάνωσής του ξεκινά με όρους κυριαρχίας σε ό,τι αφορά τους συσχετισμούς δυνάμεων.
Πώς κινήθηκαν τα κόμματα της γαλλικής ριζοσπαστικής Αριστεράς;
Ο χώρος της ριζοσπαστικής Αριστεράς σημαδεύτηκε από την εκλογική εκτίναξη του σχηματισμού «La France Insoumise» (Η Ανυπότακτη Γαλλία) με επικεφαλής τον J-L Mélenchon στις προεδρικές εκλογές. Ο σχηματισμός αυτός, με τη στήριξη του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος (PCF) απέσπασε σχεδόν το 20% επί των ψηφισάντων στον πρώτο γύρο και διεκδίκησε με αξιώσεις την εισαγωγή του στον δεύτερο γύρο, γεγονός καινοφανές στην εκλογική ιστορία της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Με αυτό το δεδομένο, ο στόχος της LFI στις βουλευτικές εκλογές ήταν διατήρηση της πρότερα καταγεγραμμένης εκλογικής της επιρροής και η αύξηση των βουλευτικών εδρών. Η προεκλογική εκστρατεία των βουλευτικών εκλογών σημαδεύτηκε σε κάθε περίπτωση από την αυτόνομη κάθοδο του σχηματισμού του Mélenchon και του Κομμουνιστικού Κόμματος, αφού οι προτάσεις για κοινή κάθοδο ή και για συνεργασία μεταξύ υποψηφίων στον δεύτερο γύρο δεν ευδοκίμησαν. Παρά την ανεξάρτητη κάθοδο των υποψηφίων βουλευτών, και τα δύο κόμματα κατάφεραν συνολικά να αυξήσουν τις έδρες τους αποσπώντας 17 και 10 έδρες αντιστοίχως, γεγονός που φαίνεται να καταδεικνύει μία σύγκλιση της εκλογικής βάσης των δύο κομμάτων παρά τη διαφωνία που καταγράφηκε σε κεντρικό επίπεδο.
Ποια είναι η επόμενη ημέρα για το γαλλικό κομματικό σύστημα;
Οι εκλογές του 2017 φαίνεται να αποτελούν μία τομή στο γαλλικό κομματικό σύστημα καθώς το παραδοσιακό δίπολο καταρρέει υπό το βάρος της εκλογικής υποχώρησης των δύο βασικών πυλώνων του. Πέρα από τους κομματικούς σχηματισμούς, η ίδια η πολιτική αντιπαράθεση παύει να κινείται μονοσήμαντα στο δίπολο Δεξιά- Αριστερά, γεγονός που ισχυροποιείται τόσο από τις θέσεις του Μακρόν, όσο και από την παγίωση μιας ακροδεξιάς ρητορικής και ατζέντας που έρχεται ως αποτέλεσμα της σταθερά ανοδικής πορείας του κόμματος της Λεπέν. Συνολικά, η νίκη του υβριδικού πολιτικού σχηματισμού του Μακρόν φαίνεται να θέτει εν αμφιβόλω τόσο το ιδεολογικό στίγμα όσο και τα οργανωτικά χαρακτηριστκά των μέχρι πρότινως κομμάτων εξουσίας που η επόμενη μέρα τα φέρνει αντιμέτωπα με τη διαχείριση της ήττας και την εδώ και καιρό υφέρπουσα κρίση τόσο σε επίπεδο ηγεσίας όσο και σε επίπεδο δεσμών με την κοινωνική τους βάση.
