Η ιστορική διαμόρφωση του κομματικού χαρακτήρα της κυπριακής Αριστεράς και οι εσωκομματικές της συγκρούσεις, συνυφασμένες με την ιστορική πορεία της Κύπρου, συζητήθηκαν στο σεμινάριο του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ με εισηγητή τον Γιάννο Κατσουρίδη, Μέλος ΔΕΠ Τμήματος Πολιτικών Επιστημών & Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.
«Το κυπριακό αριστερό κίνημα έχει ουσιαστικά συνυφανθεί με ολόκληρη τη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου, στον 20ο αιώνα» σύμφωνα με τον κ. Κατσουρίδη, «με τρόπο που η απουσία οποιουδήποτε άλλου οργανωμένου θεσμικά κόμματος από τις υπόλοιπες πλευρές του ιδεολογικού τόξου έχει επιτρέψει στο κόμμα της Αριστεράς, που υπάρχει από τις αρχές της δεκαετίας του 1920, να έχει αυτή τη συνύφανση με την ιστορία της χώρας. Ο μόνος άλλος θεσμός στην Κύπρο, ο οποίος έχει αυτή τη μακροβιότητα είναι η Εκκλησία» εξήγησε.
«Η οθωμανική κατοχή και η βρετανική αποικιοκρατία κληροδοτούν ένα σύστημα στο ανεξαρτησιακό κράτος όπου οι πολιτικές δυνάμεις και οργανώσεις άργησαν πολύ να αναπτυχθούν» υπογράμμισε, θέτοντας στη συνέχεια ως χρονικά σημεία-σταθμούς για το κομματικό σύστημα της Κύπρου το πραξικόπημα του 1974 και το Σχέδιο Ανάν του 2004.
Η διαμόρφωση του ιδεολογικού και οργανωτικού χαρακτήρα ενός κόμματος συνήθως δίνει έμφαση σε εξωτερικές/περιβαλλοντικές επιρροές και λιγότερο στις εσωκομματικές διεργασίες, σύμφωνα με τον εισηγητή, που ανέλυσε στο σεμινάριο το πώς οι εσωτερικές ιδεολογικές συγκρούσεις και εντάσεις διαμόρφωσαν το σύγχρονο κομματικό χαρακτήρα του ΑΚΕΛ. «Στην Κύπρο», ανέφερε ο Γ. Κατσουρίδης, «δεν υπήρξε το φαινόμενο της πολυδιάσπασης και του πολυτεμαχισμού του χώρου της Αριστεράς, αλλά ένα κόμμα κυρίαρχο και ηγεμονικό, παρά το ότι αυτή η εξωτερική ηγεμονία κρύβει αρκετές εσωτερικές συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις».
Το κόμμα της κυπριακής Αριστεράς, λειτουργώντας από την ίδρυση του μέσα σε ένα αποικιοκρατικό πλαίσιο κάνει πολύ γρήγορα επιλογή «ιδεολογικού στρατοπέδου» υπέρ του μαρξιστικού-λενινιστικού τύπου κόμματος, ουσιαστικά από το 1923, σύμφωνα με τον εισηγητή. «Το ΑΚΕΛ δημιουργείται το 1941, αρχικά όχι τόσο ως κόμμα αλλά ως μετωπική οργάνωση, μια πιο πλατιά οργάνωση για το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου. Μαζικοποιήθηκε αυτόματα, κάτι που σημαίνει ότι στο εσωτερικό υπάρχουν ομάδες με διαφορετικές ιδεολογικές αναφορές και πολιτικές θέσεις και σταθερά μέσα στο χώρο υπάρχουν “ανομολόγητες” ομαδοποιήσεις» είπε, χαρακτηρίζοντας λογική συνέπεια να υπάρχουν στο εσωτερικό του αντιφάσεις, παραδοξότητες και συγκρούσεις, που κατά περιόδους λαμβάνουν το χαρακτήρα κρίσης ταυτότητας, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι με την ύπαρξη της Σοβιετικής Ένωσης, οι αποκλίσεις στο εσωτερικό του ΑΚΕΛ ήταν λιγότερο εμφανείς.
«Μελετώντας τις εσωκομματικές κρίσεις της κυπριακής Αριστεράς σημειώνουμε δύο σημεία: Ο προβληματισμός για το τι κόμμα θέλουμε και ποια γραμμή θα ακολουθηθεί στο Κυπριακό» ανέφερε ακόμη.
Ο Γιάννος Κατσουρίδης σημείωσε ακόμη ότι το ΑΚΕΛ είναι «από τα πολύ λίγα κόμματα που διατηρεί τον χαρακτήρα, την ιδεολογική ταυτότητα, με όλες τις μεταλλάξεις που μπορεί κάποιος να του χρεώσει στην πορεία, όμως εκλογικά δε χάνει από τη δύναμή του, διατηρώντας διαχρονικά το 1/3 της ψήφου της κυπριακής κοινωνίας».
Το σεμινάριο εντάσσεται στον δεύτερο κύκλο σεμιναριακών διαλέξεων οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής θεωρίας του ΕΝΑ.
Σεμινάρια που έχουν πραγματοποιηθεί ως τώρα:
